برخي تصور مي‎كنند كه تاجرند و مشغول تجارت هستند. این در حالی است که تاجر به موجب قانون تجارت مشخص شده است. با این توصیف تاجر باید شرایط قانونی داشته باشد تا بتواند تاجر محسوب شود. یکی از موضوعات مهم برای کسانی که تجارت را پیشه خود قرار داده‎اند و ورشکست شده‎اند، اعاده اعتبار است كه در اين نوشتار مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
قبل از آغاز بحث باید متذکر شد، طرح دعوی «اعاده اعتبار تجاری» صرفاً از سوی تجار ورشکسته اعم از حقیقی و حقوقی قابل طرح و رسیدگی خواهد بود. بنابراین طرح دعوی با عنوان مزبور از سوی اشخاص غیر تاجر مصداق نخواهد داشت. 
توضیح اینکه، همواره این این امکان وجود دارد كه تاجر اعم از اشخاص حقیقی یا شرکت‎های تجاری دچار وضعیت توقف و ورشکستگی شود.
منظور از توقف و ورشکستگی این است كه تاجر ناتوان از پرداخت دیون خود شود؛ به‎نحوی که اموال و دارائی وی کفاف پرداخت دیون وی را نداشته باشد.
در صورت بروز چنین وضعیتی و پس از سپری شدن مراحل قانونی مربوط به آن، حکم توقف و ورشستگی تاجر، صادر و اعلام می‎شود.
با صدور حکم توقف و ورشکستگی تاجر، آثار و تبعات قانونی مربوط به آن حکم ظاهر می‎شود. 
از جمله اینکه، تاجر ورشکسته حق  انجام معامله و دخل و تصرف در اموال و دارايی‎هاي خود را از دست می‎دهد و اداره امور مالی او زیر نظر مقامات عمومی و تابع رژیم خاصی اعمال می‎شود.
پدیدار شدن این وضعیت به منظور حمایت قانون از طلبکاران تاجر است.  حال اگر تاجر ورشکسته مطابق شرایط مقرر قانونی از وضعیت توقف و ورشکستگی خارج شود، اعاده اعتبار تجاری و اداره امور مالی تاجر منوط به طرح دعوی قانونی است.
بنابراين اینکه تاجر بتواند امور مالی خود را مانند دوران قبل از ورشکستگی اداره كند، مستلزم این است که  دادخواستی به خواسته «اعاده اعتبار تجاری»  تقدیم كند.
حال با توجه به توضیحات داده‎شده به شرایط و جوانب مربوط به دعوی «اعاده اعتبار تجاری» می‎‎پردازیم.
    اقسام اعاده اعتبار تجاري
بر اساس مقررات قانون تجارت، اعاده اعتبار تجاری بر دو قسم است كه عبارتند از اعاده اعتبار حقی و اعاده اعتبار قانونی.

    اعاده اعتبار حقی 
قانونگذار در ماده ۵۶۱ قانون تجارت می‎گوید: «هر تاجر ورشکسته که کلیه دیون خود را با متفرعات و مخارجی که به آن تعلق گرفته است، کاملاً بپردازد حقاً اعاده اعتبار می‎كند».
بر اساس ماده فوق، «اعاده اعتبار حقی» فرضی است که تاجر ورشکسته تمامی دیون خود را با تمام متفرعات آن پرداخت می‎كند. در این صورت، اعاده اعتبار حق قانونی و مسلم آن تاجر محسوب می‎شود. 
در این مورد، دادگاه مکلف است، با احراز پرداخت دین و متفرعات مربوط به آن، حکم اعاده اعتبار تاجر را صادر كند.
    اعاده اعتبار قانونی 
در مواردی تاجر موفق به پرداخت تمامی دیون خود نمی‎شود، اما با تحقق شرایطی، امکان اعاده اعتبار وی محقق می‎شود.
در این باره ماده ۵۶۵ قانون تجارت می‏گوید: «تجار ورشکسته در دو مورد ذیل پس از اثبات صحت عمل در مدت پنج سال در تاریخ اعلان ورشکستگی می‎توانند اعتبار خود را اعاده كنند:
1- تاجر ورشکسته که تحصیل قرارداد ارفاقی كرده و تمام وجوهی را که به موجب قرارداد برعهده گرفته است، پرداخته باشد. 
این ترتیب در مورد شریک شرکت ورشکسته که شخصاً تحصیل قرارداد ارفاقی جداگانه كرده است، رعایت می‎شود.
2- تاجر ورشکسته که کلیه طلبکاران ذمه او را بری کرده یا به اعاده اعتبار او رضایت داده‎اند».
در توضیح اعاده اعتبار قانونی باید گفت، چنانچه پنج سال از اعلان ورشکستگی تاجر سپری شود و تاجر به شرایط قرارداد ارفاقی عمل كند، در صورتی که سابقاً قرارداد ارفاقی منعقد شده باشد يا رضایت تمامی طلبکاران خود را جلب كند، می‎تواند از طریق دادگاه صالح اعاده اعتبار كند.
    مرجع صالح برای تقدیم دادخواست اعاده اعتبار تجاری
به گزارش گروه وكلاي رسمي، دادگاه صالح جهت تقدیم دادخواست اعاده اعتبار تجاری، دادگاه بدوی حوزه قضایی است که اعلان ورشکستگی در حوزه آن انجام گرفته است. 
بنابراین در صورتی که سابقاً حکم توقف و ورشکستگی تاجر در شهر تبریز صادر شده باشد، تقدیم دادخواست اعاده اعتبار نیز در صلاحیت محاکم حقوقی تبریز خواهد بود.

    شرایط دادخواست اعاده اعتبار تاجر 
در این دعوی، تاجر دادخواست خود را به طرفیت کلیه طلبکاران تقدیم دادگاه خواهد كرد. همچنین تاجر می‎بایست ادله مربوط به اعاده اعتبار خود را نیز تقدیم كند.
هر طلبکاری که مدعی عدم دریافت مطالبات خود است یا به نوعی معتقد است که تاجر مستحق اعاده اعتبار نيست، می‎تواند مراتب اعتراض خود را به دادگاه اعلام كند. در صورتی که دادگاه اعاده اعتبار «حقی» را احراز كند، حکم به اعاده اعتبار تاجر خواهد داد.
همچنين در صورتی که اعاده اعتبار از قسم «قانونی» باشد دادگاه اوضاع و احوال را سنجیده و مقتضی عدل و انصاف حکم
 می‎دهد.
سوالی که مناسب است در اینجا مطرح شده و به آن پاسخ داده شود، این است که اگر دادخواست اعاده اعتبار تاجر رد شود، تجدید دادخواست ممکن است یا خیر؟
در پاسخ باید گفت، پس از انقضای 6 ماه دادخواست اعاده اعتبار قابل تجدید است.
سوال دیگر این است که ورشکستگان به تقصیر و تقلب چه زمانی می‎توانند اعاده اعتبار كنند؟
پاسخ این سوال در ماده ۵۷۵ قانون تجارت تصریح شده است.
قانونگذار در این ماده می‎گوید: «ورشکستگان به تقلب و همچنین اشخاصی که برای سرقت یا کلاهبرداری یا خیانت در امانت محکوم شده‎اند، مادامی که از جنبه جزایی اعاده حیثیت نکرده‎اند، نمی‎توانند از جنبه تجاری اعاده اعتبار كنند».
مفاد ماده گویا است. تاجری که ورشکسته به تقصیر اعلام شده است، در صورت دارا بودن شرایط قانونی، منعی برای اعاده اعتبار تجاری نخواهد داشت. اما در مورد تجاری که به ورشکستگی به تقلب، سرقت، کلاهبرداری یا خیانت در امانت محکوم شده‎اند، تا زمانی که از جنبه جزايی بزه اعاده اعتبار نشده، امکان اعاده اعتبار تجاری میسر وجود ندارد.